Auteur: Multatuli
Pseudoniem van: Eduard Douwes Dekker
Jaar van gelezen uitgave: 1983
Druk: Vijfde druk
Plaats van uitgave: Amsterdam
Uitgeverij: Querido’s Uitgeverij
Jaar van eerste druk: 1860
Aantal bladzijden: 252 bladzijden
Batavus Droogstoppel is koffiemakelaar. Hij is van plan om een boek te gaan schrijven over de koffiehandel als hij op een dag een oude schoolvriend ontmoet, Max Havelaar. Droogstoppel noemt Havelaar Sjaalman omdat hij nogal armoedig gekleed was en een sjaal droeg. Sjaalman vraagt hem of hij een pak manuscripten wil verwerken en uitgeven. Droogstoppel wil dit eigenlijk niet doen tot hij ontdekt dat ertussen de manuscripten ook stukken zitten die over de koffiehandel gaan. Hij laat deze stukken door een werknemer, de Duitser Ernest Stern, uitwerken. Deze maakt echter een verhaal over de ervaringen van Havelaar in Lebak in plaats van een studie over de koffiehandel.
Stern schrijft dat Havelaar ontdekt dat de regent zijn volk uitbuit door ze meer onbetaalde arbeid te laten verrichten dan is toegestaan. Hij is hier achter gekomen door gegevens uit het archief van zijn voorganger. De resident is op de hoogt van deze gegevens.
Droogstoppel onderbreekt Stern om ‘iets van meer solide aard’ toe te voegen. Hij geeft zijn commentaar op het verhaal over Lebak. Om meer inhoud te geven aan het boek, beschrijft hij een preek van dominee Wawelaar. Hij roept Stern bij zich als hij hem betrapt op het gebruik van poëzie en analyseert voor hem het gedicht dat hij opzei.
Stern schrijft weer verder en verteld over de belevenissen van Havelaar op Sumatra. Ook het verhaal van Saïdjah en Adinda wordt verteld. Hiermee wil worden de leefomstandigheden in Lebak omschreven.
Havelaar klaagt de regent aan bij de resident, Slijmering. Deze wordt echter omgekocht door de regent en hij vraagt aan Havelaar de klacht in te trekken. Havelaar weigert dat en wordt overgeplaatst. Als gevolg hiervan neemt hij zijn ontslag. Hij wacht op een reactie van de gouverneur-generaal, die krijgt hij niet.
Multatuli neemt nu zelf de pen op en en stuurt Stern en Droogstoppel weg. Hij legt uit wat het doel was van zijn boek, namelijk ‘in de eerste plaats het aanzien geven aan iets dat als heilige poesaka (erfstuk) zal kunnen bewaard worden voor Max en zijn zusje, als hun ouders zullen zijn omgekomen van ellende’ en ‘in de tweede plaats: ik wil gelezen worden’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten